Beroepsziekten 2020: Welke komen het meest voor?

Uit de kerncijfers Beroepsziekten 2020 van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten blijkt dat de meest voorkomende beroepsziekten Psychische aandoeningen en Aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat zijn.

Het NCvB heeft het rapport ‘ Beroepsziekten in cijfers 2020’ (pdf) gepubliceerd.

Psychische beroepsziekten en Aandoeningen houding- en bewegingsapparaat

Psychische beroepsziekten werden in 2019 het meest gemeld. Te veel werk is in 42% van de gevallen een risicofactor. Daarnaast vormen aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat een aanzienlijk deel van het totaal aantal meldingen. Met name schouder (29%), pols (18%), elleboog (15%) en rug (12%).

Preventie kan het aantal beroepsziekten verlagen

Het NCvB geeft aan dat veel ziektegevallen voorkomen kunnen worden als werkgevers de arbeidsomstandigheden verbeteren. Daarvoor is het van belang dat werkgevers genoeg aandacht besteden aan preventieve maatregelen op de werkplek. Dit begint bij een zorgvuldige risico-inventarisatie en – evaluatie (RI&E).

Psychische aandoeningen

Psychische beroepsziekten als overspannenheid en burn-out worden het meest gemeld. Te veel stress en te hoge werkdruk op het werk kunnen leiden tot overspannenheid en burn-out.

Oorzaken werkdruk en werkstress

Psychische beroepsziekten kunnen verschillende factoren worden veroorzaakt zoals de eisen van het werk, het vermogen om al dan niet controle te hebben over beslissingen en de mate van sociale ondersteuning op de werkplek.

Werkgebonden risico’s die overspannenheid en burn-out kunnen veroorzaken zijn onder meer:

• hoge werkdruk
• grote emotionele belasting
• gebrek aan regelmogelijkheden (het werk niet zelf kunnen indelen)
• toekomst onzekerheid
• arbeidsconflicten
• werktijden
• ingrijpende gebeurtenissen op het werk of thuis
• moeilijk te combineren taken thuis en op het werk

Wat zijn de gevolgen van werkdruk en werkstress?

De aanwezigheid van stress zorgt voor

• verminderde concentratie
• verlaagde productiviteit
• stram of pijnlijk lichaam, RSI klachten
• weinig enthousiasme, energie en plezier
• sneller geïrriteerd.

Daarnaast speelt persoonlijkheidstype en fysieke gesteldheid mee in het ervaren van werkdruk en werkstress. Er zijn signalen dat werken in neen kantoortuin een bijdrage kan leveren aan het ontwikkelen van een overspanning.

Een structurele oplossing is meer dan alleen werkdruk verminderen. Ook andere oorzaken van werkstress dienen te worden aangepakt zoals controle, ondersteuning en middelen.

Aandoeningen aan het houding- en bewegingsapparaat

Beroepsziekten aan het houding- en bewegingsapparaat zijn onderverdeeld naar lichaamsregio: aandoeningen aan de bovenste ledematen (nek, schouder, arm, elleboog, pols en hand), de rug en de onderste ledematen (heup, benen, knieën, enkel en voet).

De drie meest gemelde  aandoeningen zijn: RSI van de schouders, bovenarm, tenniselleboog en rug. Deze beroepsziekten aan de bovenste ledematen, vaak benoemd als ‘RSI’, zijn zeker niet verdwenen in Nederland. Het lijkt dat ze als percentage van het totaal aantal beroepsziektemeldingen eerder zijn toe- dan afgenomen ten opzichte van vijf jaar geleden.

Wat is RSI?

RSI staat voor Repititive Strain Injury. RSI is ook wel bekend onder de naam KANS. Het is een verzamelnaam voor pijnklachten en symptomen in het gebied van vingers, handen, polsen, armen, ellebogen, nek – en schoudergebied en bovenrug.

De klachten worden doorgaans veroorzaakt door repeterende bewegingen, een langdurige statische houding of een combinatie van beide. Verder kunnen persoonsgebonden en werkgebonden factoren een belangrijke rol spelen bij het ontstaan, verergeren of het in stand houden van RSI. RSI komt in veel beroepsgroepen voor.

Meestal is er in de aanloop naar de klachten sprake geweest van overbelasting. Vaak gaat het daarbij om een herhalende beweging in combinatie met een te hoge spierspanning.

Wat zijn de syptomen van RSI?

De syptomen van RSI zijn naast pijn, klachten zoals stijfheid, tintelingen, verminderde kracht, minder grijpvermogen, chronische pijn en zwellingen. Deze symptomen kunnen tot belemmeringen in het normale functioneren leiden. Als de klachten meer dan zes weken duren dan kunnen het best maatregelen worden genomen.

De wetenschappelijk raad voor het Regeringsbeleid benadrukte begin 2020 het belang van de preventie van Beroepsziekten. Goed werk is essentieel voor de kwaliteit van leven van individuen en voor de samenleving als geheel.

Beroepsziekten als gevolg van beeldschermwerk en werkstress te lijf met RI&E Welzijn

 Is bij een organisatie sprake van veel zitten, veel computerwerk en werkdruk en werkstress dan is de kans op gezondheidsrisico’s groot.  RI&E Welzijn is een online app die maatregelen geeft om gezondheidsrisicofactoren te beperken en te voorkomen. Het inventariseert werkdruk en werkstress door vragenlijsten en meet computerwerkgedrag op de achtergrond.

Online persoonlijk plan

Na afronding van de inventarisaties wordt het risicoprofiel in de persoonlijke omgeving en in het Plan van aanpak. Per onderdeel wordt aangegeven of er sprake is van een hoog, gemiddeld of laag risico. Elke categorie bevat meerdere aanbevelingen om de risico’s op te heffen. Deze zijn uitvoerig omschreven, wetenschappelijk onderbouwd, praktisch uitvoerbaar en budget neutraal. De medewerker kan er direct mee aan de slag.

Managementrapportages

Het management krijgt door middel van geanonimiseerde rapportages en Plan van aanpak inzicht in de belangrijkste gezondheidsrisicofactoren van de organisatie plus aanbevelingen voor het verminderen en voorkomen van fysieke en psychosociale klachten.

Met WorkPace meer vitaliteit door ontspanning en beweging

WorkPace helpt beeldschermwerkers herinneren, door gezond werken tips, ontspan- en beweegpauzes, om regelmatig in beweging te komen waardoor computerwerk gezonder en productiever wordt.

Zeker nu veel mensen thuis werken blijkt dat we veel meer intensief werken zonder pauzes of beweging. Op kantoor neem je vanzelf vaker een pauze of kom je in beweging. Je loopt naar een collega, je hebt een kletsje bij het koffie apparaat. Thuis heb je veel meer vrijheid. Gebruik WorkPace om je pauzes te regelen en in beweging te komen waardoor je meer alert bent en effectiever werkt.

De gezond werken tips in de pauzes gaan o.a. persoonlijke effectiviteit, minder zitten, stresspreventie, werkhouding, werkplek en sneltoetsen. In de beweegpauzes kun je het best langer pauzeren van je beeldscherm. Dit kan op verschillende manieren. WorkPace toont oefeningen die je tijdens deze pauzes kunt doen. Selecteren uit verschillende lichaamsgebieden is mogelijk.

 

Bron: Beroepsziekten in cijfers 2020 van NCvB en Wellnomics